CO2 ve VOC'ler genellikle soluduğumuz havayı kirleten 2 ana faktör olarak bilinmektedir. Günümüzde ise araştırmalar, sağlığımız için tehlikeli olan bir başka maddenin daha havada hareket ettiğini ortaya koyuyor: 'Sonsuz Kimyasallar' veya PFAS.
CO2, VOC ve PFAS arasındaki fark nedir?
CO2 veya Karbondioksit, bir kısım karbon ve iki kısım oksijenden oluşan bir gazdır. Yeryüzündeki en önemli gazlardan biridir çünkü bitkiler onu fotosentez sürecinde kullanır. Bu süreç, Dünya atmosferinin oksijen içeriğinin üretilmesinden ve korunmasından büyük ölçüde sorumludur ve Dünya'daki yaşam için gerekli enerjinin çoğunu sağlar. Küçük miktarlarda bu doğal sera gazı zararsızdır.
İç mekanlarda CO2 en yaygın olarak soluduğumuz hava tarafından üretilir. Sıkışık, kalabalık bir konferans salonunda veya toplantı odasında çok uzun süre oturduğumuzda hissettiğimiz duyguyu hepimiz biliriz. Birçok kişi uykulu veya halsiz hissetmeye başlar. Bu durum, yüksek CO2 konsantrasyonuna sahip havayı soluduğumuzda kanımızdaki CO2 seviyesinin de yükselmesiyle ilgilidir. Bu da beynimize ulaşan oksijen miktarını azaltır. Bir odadaki CO2 içeriğine bağlı olarak iyi bir havalandırma, çok yüksek CO2 içeriğinin zamanında önlenmesini sağlar. Sentera CO2 sensörleri bu süreçte güvenilir bir yardımcı olabilir.
VOC'ler veya Uçucu Organik Bileşikler, boya, ilaç ve soğutucu üretiminde kullanılan çeşitli insan yapımı kimyasallar da dahil olmak üzere belirli katı veya sıvılardan gaz olarak yayılan bileşiklerdir. Bu ürünler kullanılırken ve bir dereceye kadar depolandıklarında organik bileşikler açığa çıkarabilir.
Bir binanın içindeki VOC konsantrasyonu dışarıdakinden 10 kat daha yüksek olabilir. VOC'leri solumak gözleri, burnu ve boğazı tahriş edebilir - nefes almada zorluğa neden olabilir ve merkezi sinir sisteminin yanı sıra diğer organlara da zarar verebilir. Bazı VOC'ler kansere neden olabilir. Bir odadaki VOC seviyeleri ölçülerek, havalandırma ve hava akışı artırılarak uzaklaştırılabilir.
PFAS veya per- ve polifloroalkil maddeler, ürünleri suya, lekeye veya ısıya dayanıklı hale getirmek için toplum genelinde yaygın olarak kullanılan ve leke koruyucuları, halılar ve ayakkabılar gibi dayanıklı tüketici ürünlerinde de bulunan yüzlerce sentetik kimyasaldan oluşan geniş bir ailedir. Bu zehirli 'sonsuz kimyasalların' tümü, organik kimyadaki en güçlü kimyasal bağlardan biri olan karbon-flor bağları içerir. Bu da kullanıldıklarında bozulmaya karşı direnç gösterdikleri ve çevredeki diğer insan yapımı maddelere kıyasla daha uzun süre kaldıkları anlamına gelmektedir.
Uzun zamandır insanların PFAS'a maruz kalmasının ana yolunun su ve gıda olduğu düşünülüyordu. Ancak son zamanlarda yapılan çalışmalar, bu maddelerin solunması riskini ortaya koymuş ve evlerin, sınıfların ve mağazaların içindeki havayı kirleten endişe verici seviyelerde PFAS bileşikleri tespit edilmiştir.
PFAS yutulduğunda (PFAS içeren yiyecekler veya içecekler tükketildiğinde) PFAS emilir ve vücutta birikebilir. Vücuttaki yüksek PFAS seviyeleri, kolesterol seviyelerinde artış, bebek doğum ağırlıklarında düşüşler, bağışıklık sistemi üzerinde etkiler, kanser ve tiroid hormonu bozulması gibi olumsuz sağlık etkilerine neden olabilir.
Birçok akademik topluluk, PFAS maruziyetinin COVID-19 gibi enfeksiyon risklerini nasıl etkileyebileceği konusunda endişe duymaktadır ve bu önemli bir sorudur. Yüksek PFAS seviyeleri aşılara karşı antikor tepkilerini azaltabilir ve bulaşıcı hastalık direncini düşürebilir. PFAS maruziyetinin enfeksiyon kaynaklı hastalıkları nasıl etkileyebileceğini anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
PFAS'ın potansiyel sağlık etkileri üzerine çalışmalar devam etmektedir. Sentera, PFAS araştırmalarında da aktif olan Ghent Üniversitesi ile yakın temas halindedir ve bu nedenle en son teknikleri ve bulguları yakından takip edebilmektedir.
Eğer PFAS sağlığımız için korkulduğu kadar zararlıysa, günlük yaşam ortamımızdan mümkün olduğunca çıkarılmaları önemlidir. Bunu yapmanın tek yolu yeterli havalandırma sağlamaktır. Yeterli havalandırma olduğunda, CO2 ve VOC konsantrasyonları da yeterince düşük kalır.
HVAC çözümleri tasarlama konusunda uzman olan Sentera Controls, bu durumlar için bir dizi ilgili ürün sunmaktadır. Ürünlerimiz modülerdir ve tek başına kullanılabilir.
Sensörlerimiz CO2 veya TVOC seviyelerini yeşil, sarı ve kırmızı LED'ler veya sesli bir alarm aracılığıyla görselleştirir. Ölçülen değerlerin daha ayrıntılı bir okumasını elde etmek için isteğe bağlı bir ekran eklenebilir. Bir internet ağ geçidi eklenerek veri kaydı ve uzaktan izleme mümkündür. Tüm kurulum daha sonra çevrimiçi HVAC portalı SenteraWeb üzerinden görüntülenebilir, kaydedilebilir ve kontrol edilebilir.